Soms komt er een project langs waarvan je direct weet: dit is een mooie uitdaging. BIM (Bouw Informatie management) software ontwikkelen is er zo één. Het project heeft de ambitie om het gebruik van ILS, Informatieleveringsspecificatie, in de bouwsector te stimuleren. Dit gebruik is nu nog tijdrovend, ingewikkeld en foutgevoelig. Maar daar komt verandering in! Jeffrey Truijens en Niels Groot werken, samen met 130 professionals uit de bouwsector, al 4 jaar aan de ontwikkeling van de ILS Configurator.

Jeffrey Truijens (Informatie- en Proces Specialist en partner bij architectenbureau VDNDP) en Niels Groot (BIM-Regisseur bij Bouwbedrijf M.J. de Nijs en Zonen) werken vanuit digiGO nauw samen aan het radicaal verbeteren van informatie-uitwisseling. En de tool die hiervoor gaat zorgen is op 9 mei gelanceerd. In dit interview met hen, lees je er alles over.

Uniform informatie uitwisselen met BIM software

Deze tool helpt ketenpartners in ontwerp, bouw en techniek om eenvoudig en uniform hun informatievragen uit te wisselen met elkaar. Dat klinkt in misschien niet heel sexy, maar informatie correct uitwisselen is cruciaal voor goede samenwerking. En dat is weer heel belangrijk voor je projectresultaten en hoe leuk je collega’s het vinden om op het project te werken. De ILS Configurator van digiGO zorgt enorme tijdswinst en kostenbesparing door:

• Minder uitzoekwerk
• Minder fouten
• Soepele samenwerking

Goed nieuws: alle partijen in de bouwsector kunnen gratis gebruik maken van deze software.

Niels Groot (links) en Jeffrey Truijens (rechts) ontwikkelden samen met meer dan 130 mensen uit de bouwsector de ILS Configurator.

Wat is een ILS

ILS staat voor informatieleveringsspecificatie. In een informatieleveringsspecificatie maken projectpartners afspraken over de informatielevering tijdens een bouwproject, zodat alle partners hun werk goed kunnen uitvoeren. In een ILS leg je het volgende vast:

• Welke bouwwerkinformatie door wie wordt aangeleverd,
• Waar deze informatie te vinden is,
• Wanneer deze beschikbaar is.

Belangrijk, want samenwerken gaat beter als de informatie waarop we bouwen uitwisselbaar, gestructureerd, eenduidig, correct, volledig en herbruikbaar is. Een ILS is vaak onderdeel van het contract tussen opdrachtgever en opdrachtnemer.

Project overstijgende verandering in de bouw

Niels en Jeffrey leerden elkaar 6 jaar geleden kennen in het clubhuis van digiGO, toen bekend als BIM Loket. Daar dachten ze actief mee over het verbeteren van digitale samenwerking, omdat ze er allebei van overtuigd zijn dat de samenwerking in de branche slimmer kan.

Jeffrey: “De bouw is een klassiek project-georiënteerde sector. Een goed idee opschalen wordt vaak gezien als een illusie, omdat elk project weer anders is. Wij willen het tegendeel laten zien; dat project overstijgende verandering wél mogelijk is.” De ILS Configurator is inmiddels klaar voor gebruik, de lancering vond plaats op 9 mei 2023. Dat was ook direct de aftrap voor de verdere ontwikkeling ervan. De ILS Configurator is namelijk zo gebouwd, dat in de nabije toekomst allerlei datakoppelingen mogelijk zijn.

ILS Configurator als startpunt van digitale workflow

Niels: “De ILS Configurator wordt het startpunt van de digitale workflow. Hiervoor zijn verschillende uitbreidingen en nieuwe functionaliteiten nodig om dat te realiseren. De release van deze tool is eigenlijk nog maar de start.”

Jeffrey: “Datagedreven werken is nog enorm in ontwikkeling. We houden rekening met die ontwikkeling door te kiezen voor geavanceerde technologie. Het is een duurzame, toekomstgerichte en schaalbare tool geworden. Door gebruik te maken van Linked Data zijn talloze koppelingen mogelijk. De BIM software is nu bijvoorbeeld ontwikkeld voor de woning- en utiliteitsbouw, maar kan ook worden verbreed naar de grond-, weg- en waterbouw. Daar hebben we continu rekening mee gehouden. Het is echt heel bijzonder wat we op technologisch vlak doen.”

“Van document-georiënteerd werken gaan we nu in de branche de stap maken naar informatie-georiënteerd werken. Er is zoveel mogelijk als je je informatie goed op orde hebt! Denk aan alle analyses die dan mogelijk zijn. Nee, wij zijn nog niet klaar. Dit is inderdaad nog maar het begin.”

Jeffrey Truijens – Informatie- en Proces Specialist

Software geschikt voor beginner & expert

Het bouwen van deze configurator was allerminst eenvoudig. “Je moet ongelofelijk veel keuzes maken om zoiets te kunnen ontwikkelen”, vertelt Jeffrey. “We wilden dat de configurator voor zowel de expert als de niet-expert een passende tool is. Dat ze elkaar juist ook vinden in de tool. Voor de niet-experts is er een vragenwizard die gebruikmaakt van de collectieve kennis die we erin hebben gestopt. Dat allemaal uitdenken is het resultaat van 4 jaar ontwikkeling. En daar zijn heel veel mensen uit de branche bij betrokken geweest, die allemaal hun kennis en ideeën hebben ingebracht.”

Niels: “Deze mensen herkenden zich in onze missie en meldden zich uit zichzelf aan om mee te denken. Ze werden niet betaald en maakten zelf tijd ervoor vrij of ze kregen ruimte ervoor van hun werkgevers. Ze stelden belangeloos hun kennis beschikbaar om dit te maken. Om de sector verder te brengen. Dat is gewoon supergaaf.”

Uitdagingen bij ontwikkelen van de BIM software

Niels: “Bij het bouwen van zo’n tool kwam veel meer kijken dan we hadden gedacht. Eén van de uitdagingen was om, ondanks de complexiteit van een ILS, het gebruik ervan eenvoudig te houden.”

Na een grondig selectieproces kozen zij Ambrero als partner voor het ontwikkelen van de BIM software. Wat zag Bart Matthaei, betrokken als consultant bij het inventarisatie- en ontwikkeltraject, als uitdaging?

“Dit project heeft een ongekende groep stakeholders, die aangehaakt moesten blijven. Diverse financierende partijen en 130 meedenkers die branche-breed, en vanuit verschillende rollen, meedachten over de functionaliteit. Ook lag er een technische uitdaging, namelijk een toekomstgerichte oplossing maken die aansluit op de standaarden binnen de bouw.”

Lead-developer Jacco van Willigen vult aan: “Op technisch vlak hebben we veel aandacht besteed aan de koppeling met externe bronnen. Zo specificeert ‘ILS Ontwerp en Engineering’ welke informatie noodzakelijk is voor objecten binnen een bouwproject. Een andere bron is bijvoorbeeld Aedes. Deze duidt aan welke informatie er nodig is voor het onderhoud van objecten.”

“Om te zorgen dat een nieuwe bron makkelijk kan aansluiten maken we gebruik van Linked Data, in combinatie met de specificatie NEN 2660-2. Deze gaat over de informatiemodellering van gebouwde omgeving. Door dit te baseren op een standaard, de officiële manier om informatie uit te wisselen in bouwprojecten, maken we het voor andere partijen mogelijk om hun bron ook open te stellen voor de ILS Configurator.”

Meer over baanbrekende software

Wil je meer weten over het gebruik van de ILS Configurator? Bekijk dan de uitleg op digiGO website.

Bron: interview Inge Sijpkens en de website van digiGo

Jouw bedrijf is de afgelopen jaren hard gegroeid. Maar met dit succes komen ook een aantal nadelen. Voorheen had je zicht op de details binnen je productieproces. Maar met 50 medewerkers ben je gedwongen om de grote lijnen te bewaken. En je team de juiste beslissingen te laten nemen. Toch wil je erop vertrouwen dat de kwaliteit niet achteruit gaat. Hoe regel je dit? Ontdek de drie stappen om jouw bedrijfsprocessen te optimaliseren. Zodat je zorgeloos kunt doorgroeien.

De knelpunten van groei

Veel van je bedrijfsprocessen zijn organisch gegroeid en informatie is versnipperd beschikbaar. Via gedeelde schijven op jullie netwerkshare, in Excelsheets of erger nog; op papier. Medewerkers starten een zoektocht naar informatie als ze iets willen weten. Daarbij zorgt het niet uniform verwerken en opslaan van ervoor dat iedereen dit anders doet. En met grote groepen samenwerken in Excelsheets gaat ook niet echt lekker. De uren die je hiermee dagelijks verliest zijn vaak onzichtbaar. Maar ze zijn er gegarandeerd!

Wat zijn nu de klantwensen

Nu je bedrijf groter is gegroeid ken je ook niet meer alle klanten. Waarmee ze worstelen en wat ze echt belangrijk vinden in de samenwerking. Dus ook klantcontact vraagt om een professionaliseringsslag. De verwachting van service en snelheid zijn misschien toegenomen? Dan hebben klanten vaak behoefte aan een real-time overzicht in offertes en planning. Bij het ontbreken hiervan gaan ze bellen en mailen naar je verkoopteam. Of ze vragen het aan de accountmanagers bij een bezoek. Wanneer deze klantinformatie niet centraal opgeslagen staat, kost ook dit veel tijd.

Kortom; het is tijd om je bedrijfsprocessen te optimaliseren. Zodat je medewerkers op een efficiënte, uniforme en fijne manier kunnen werken.

Voorbereiding bij het optimaliseren van bedrijfsprocessen

Breng je bedrijfsprocessen in kaart door een aantal vragen te beantwoorden. Zoals:

• Welke bedrijfsprocessen zijn er te onderscheiden?
• Waar liggen de knelpunten?
• Hoeveel tijd en geld verlies je hieraan?
• Hoe vaak komt dit voor?
• Wat is de ideale situatie?

Dit doe je niet alleen maar met collega’s van verschillende afdelingen. Juist de mensen op de werkvloer weten wat er beter kan.

Bedrijfsprocessen ondersteunen met standaard software

Je kunt natuurlijk een standaard ERP pakket zoeken waar je alles in kunt opslaan. Een omvangrijk systeem voor offertes, planning, prijscalculatie, facturatie, tijdregistratie, etc. Los van de vraag of je alle functionaliteit in dat pakket nodig hebt, zal dit je dwingen om je processen anders in te richten. En waarschijnlijk zijn jouw processen organisch zo gegroeid omdat dit voor jullie bedrijfsvoering een logische manier van werken is. In de basis althans. Misschien biedt deze werkwijze je zelfs een concurrentievoordeel.

Je loopt het risico dat je jouw ideale manier van werken verliest, als je processen gaat voegen naar een standaardpakket. Daarnaast zijn de (implementatie)kosten van grotere pakketten over het algemeen niet mals. Dus bekijk wat standaard pakketten jouw bedrijf bieden. Maar ook wat deze niet voor je doen.

Slim combineren van standaard software met maatwerk

Het koppelen van systemen is tegenwoordig veel eenvoudiger dan vroeger. En daarom adviseer ik een andere richting. Namelijk de combinatie van standaard software met maatwerk.

Gebruik standaardpakketten waar het kan

Ga voor een relatief standaard proces op zoek naar pakketten die dat proces goed faciliteren. Kies als CRM-systeem bijvoorbeeld een pakket met marketing automation mogelijkheden, zoals Hubspot, Sharpspring of ActiveCampaign. Zodat je deze optie tot professionalisering makkelijk kunt starten en uitbreiden.

Wil je inkomende facturen digitaal goedkeuren? Selecteer dan voor dit proces een pakket wat aan je eisen voldoet. Wil je makkelijk factureren? Zoek een pakket dat online betalen mogelijk maakt en goed integreert met je boekhoudpakket. Dit soort specialistische pakketten voor facturatie en CRM zijn doorgaans veel goedkoper dan modules in een ERP-pakket. Ook werken deze een stuk prettiger en kennen ze veel uitbreidingsmogelijkheden.

Zet maatwerk software in voor je onderscheidend vermogen

Nu kun je een groot aantal processen in het “standaard” bakje plaatsen. Maar de meest kritische en centrale processen blijven over: jouw “secret sauce”. Dit zijn vaak de processen waar alle informatie samenkomt; klantinformatie, productgegevens, voorraad, planning. En de processen waar veel verschillende disciplines moeten samenwerken. Waarbij je misschien zelfs de klant wilt betrekken. Bijvoorbeeld om zaken goed te keuren voordat ze geproduceerd worden.

Hiervoor laat je workflow software op maat ontwikkelen. Zodat je de belangrijkste processen ondersteunt met een interface die voor iedereen prettig werkt. En exact aansluit op de manier waarop jouw team wilt werken. Hiermee vervang je de Excelsheets en blijven je processen flexibel ingericht. Ook zorgt het ervoor dat informatie op een uniforme manier wordt ingevoerd.

Koppelen van systemen voor maximale procesoptimalisatie

Je wilt niet dat je medewerkers, door het gebruik van verschillende systemen, informatie op meerdere plekken invoeren. Daarom koppel je alle systemen aan elkaar met behulp van een integratie-platform zoals Zapier, IFTT of Microsoft Power Automate. Op deze manier zijn wijzigingen in je klantenbestand direct zichtbaar in alle systemen. Ook kun je informatie uit verschillende systemen binnen een klantomgeving beschikbaar maken. Zo geef je klanten real-time inzicht in orders, planning en facturen. Dat betekent extra service en minder belletjes en e-mails voor je team.

Verlies niet langer kostbare tijd

Goed dat je bedrijf groeit. Nu is het juiste moment voor de volgende stap. Efficiënter werken, een vaste kwaliteitstandaard en het benodigde servicelevel voor je klanten. Daarvoor neem je drie stappen:

• Huidige en gewenste situatie in kaart brengen
• Standaard softwarepakket combineren met maatwerk software
• Koppelen van de verschillende systemen

Ik help je hierbij graag op weg. Een uurtje sparren over hoe je bedrijfsprocessen optimaliseert geeft je gegarandeerd veel inzicht. En dat is geheel gratis. Dus plan snel een afspraak met mij. Dan bepalen we jouw onderscheidend vermogen en de quick wins!

Je houdt ervan of bent er bang voor, ChatGPT. Maar wat je er ook van vindt, de adoptiesnelheid is jaloersmakend hoog. Binnen vijf dagen na publicatie gebruiken meer dan een miljoen mensen de AI-schrijfchatbot. Wij ook. En dat brengt ons op de vraag: Hoe gaat ChatGPT ons werk veranderen? Ontdek het antwoord, inclusief de reactie van ons team en de chatbot zelf.

Wat is GPT

GPT, Generative Pre-trained Transformer, is een machine learning model dat is ontwikkeld door OpenAI. Er zijn verschillende versies van, waaronder de ChatGPT. Het doel daarvan is om tekst te genereren die lijkt op menselijke taal. En waarbij de chatbot de volgende woorden in de tekst voorspelt op basis van de voorgaande woorden. ChatGPT wordt gebruikt om blogs te schrijven, nieuwsartikelen en werkstukken voor school.

Het gebruik van de chatbot bij ontwikkelen van software

ChatGPT wordt ook gebruikt bij softwareontwikkeling, om tekst te produceren die nodig is voor het schrijven van code. Handig wanneer je als programmeur code nodig hebt voor een bepaalde taak en niet genoeg tijd hebt om alles zelf te schrijven. Overigens is deze chatbot niet het eerste hulpmiddel voor developers, GitHub Copilot bestaat al langer.

ChatGPT geeft veel uitgebreidere resultaten vergeleken met GitHub Copilot, omdat het met instructies meedenkt en de code herhaalt tot het jouw probleem oplost. Je kunt het zelfs vragen om betere code te schrijven, of code uit te leggen. Copilot is wel makkelijk in gebruik aangezien er IDE extensies zijn om instant code suggesties te krijgen en te accepteren. Al verschijnen de eerst IDE extensies voor ChatGPT nu ook al.

Matthijs, .Net ontwikkelaar bij Ambrero

De voordelen van ChatGPT in softwareontwikkeling

Bij goed gebruik van ChatGPT bij softwareontwikkeling zijn er verschillende voordelen te noemen. Allereerst helpt het om tijd te besparen. Wanneer je een vraag hebt over een specifieke taak, dan kun je een collega of Google raadplegen. In het geval van de zoekmachine ben je tijd kwijt aan het checken van de vele zoekresultaten. Die niet in alle gevallen up-to-date informatie bevatten. ChatGPT geeft antwoord op jouw vraag, waarbij je dus geen zoekresultaten moet filteren. Dat scheelt je veel tijd.

Hieruit volgt het voordeel dat het de productiviteit van het dev-team verhoogt. Het automatisch genereren van code geeft je ruimte voor andere taken zoals het testen en debuggen van de code. Ook kun je ChatGPT gebruiken om fouten te voorkomen. Zie het als een ervaren collega, die veel kennis heeft van development. De code die het produceert is daarom van goede kwaliteit. Wat niet wil zeggen dat het foutloos is, ook ervaren collega’s maken wel eens fouten. Op termijn leidt het gebruik ervan tot een hogere kwaliteit van de softwarecode.

• Besparen van tijd
• Verhogen van productiviteit
• Verhogen van kwaliteit

De beperkingen van ChatGPT

Er zijn ook beperkingen aan het gebruik van GPT bij softwareontwikkeling. De chatbot baseert antwoorden op basis van informatie tot en met 2021. Alle ontwikkeling na die tijd, neemt het niet mee. Tot de volgende versie verschijnt. Ook is het mogelijk dat informatie op basis van vage prompts, last heeft van algoritmische vooringenomenheid. Hetgeen je makkelijk vergeet door de stelligheid in antwoorden van de chatbot.

Daarnaast is het ook belangrijk om te realiseren dat ChatGPT geen menselijke intelligentie heeft. Het model produceert alleen code op basis van jouw input. Het heeft geen begrip van de context of de doelen van het project. Dit betekent dat de code die je krijgt niet altijd de meest elegante of efficiënte oplossing is voor een bepaald probleem. Het is daarom noodzakelijk dat je de code evalueert. Om vervolgens aan te passen waar nodig, voor het gebruik in een productieomgeving.

Verder is software ontwikkelen een creatief proces. Innovatie komt voort uit nieuwe manieren om een probleem op te lossen. Hetzelfde geldt voor developers bij een technisch vraagstuk. Omdat ChatGPT getraind is op bestaande voorbeelden, gaat deze je niet snel leiden tot een vernieuwende uitkomst.

• Antwoorden op basis van informatie tot 2022
• Geen begrip van context en doelen
• Niet foutloos

De visie van onze ontwikkelaars op ChatGPT

“Deze tool kun je zien als jouw virtuele collega. Het geeft misschien niet altijd het juiste antwoord maar het denkt wel met je mee. Waar je nu Stackoverflow gebruikt, biedt ChatGPT of Github Copilot direct feedback op je werk. Ook kun je de tool inzetten voor het opsporen van eventuele fouten in je code. Handig wanneer je collega-ontwikkelaar weinig tijd heeft.” Sebas- senior .NET developer bij Ambrero

“I recently had the opportunity to work with GPT-3 and was blown away by its capabilities. It’s an incredibly powerful tool that can generate human-like text with impressive accuracy and speed. I can see it being used in a wide range of applications, from chatbots and content creation to language translation and data analysis. Exciting times ahead in the world of artificial intelligence!”

ChatGPT over het gebruik van ChatGPT

“Ik verwacht dat tools als ChatGPT onze ontwikkelaars helpen bij het debuggen van problemen en het genereren van code, documentatie en tests. Daarbij denk ik dat het vooral beginnende programmeurs helpt bij het vinden van de beste oplossing. Ik twijfel of meer ervaren ontwikkelaars het inzetten om grote delen van hun code te genereren. Want de voorbeelden die ik tot nu toe zie, vereisen veel interactie met de chatbot om tot een goed resultaat te komen. De doorgewinterde ontwikkelaar lost dat waarschijnlijk efficiënter op met behulp van bestaande hulpmiddelen in zijn IDE. Maar het is zeker een hulpmiddel!” Bart Matthaei- directeur & consultant

Conclusie

ChatGPT is jouw potentiële nieuwe collega in softwareontwikkeling. Want het helpt je tijd te besparen en fouten te voorkomen. Zolang je je realiseert dat je eruit krijgt wat je erin stopt. En nog belangrijker; het kent de projectdoelen niet. Daarom gaat het niet de beste oplossing geven voor complexe problemen.

Je hebt een briljant idee om de markt te veroveren. Hoe zorg je ervoor dat jouw idee slaagt? We vragen het aan ervaringsdeskundige Ramy Salem van GreenRoutes. Welke stappen namen zij als startup? En wat hebben ze geleerd? Ontdek essentiële startup tips in dit interview.

Hoe is het idee voor routeoptimalisatie software ontstaan?

Ideeën voor startup software ontstaan vaak uit de overtuiging dat iets beter kan. Zo werkt Yousry Salem, broer van Ramy, tijdens zijn studie bij een afvalinzamelaar. Hier rijden ze dagelijks langs 400-500 locaties om bedrijfsafval op te halen. Als administratief medewerker valt het hem op dat het plannen van de routes met de hand wordt gedaan.

Ramy: “Destijds deed ik mijn master Econometrie en Logistiek. Waarbij ik letterlijk leerde om, met algoritmes, routes te optimaliseren. Dus toen Yousry mij dit vertelde, stelde ik hem voor dit op te lossen. Dat zou mij wel lukken in een maandje! Maar dat bleek wat ingewikkelder. Dus besloot ik om dit onderwerp te gebruiken voor mijn scriptie.”

Wat maakt een idee briljant?

“Uit mijn onderzoek bleek dat routeoptimalisatie de afvalinzamelaar een flinke besparing opleverde. Namelijk vijf vrachtwagens voor het dagelijkse werk, in plaats van zes. Oftewel 16% minder routes rijden. Dat was voor mij het startsein om dit concept om te zetten naar een werkbaar product.”, aldus Ramy Salem.

Is het een uniek concept?

Naast dat je moet weten wat je concept gaat opleveren, is het noodzakelijk om de markt te verkennen. In het geval van GreenRoutes ging Yousry hiermee aan de slag. Hij bracht de afvalbranche in kaart door te achterhalen:

• Hoeveel afvalinzamelaars zijn er in Nederland
• Wat de bedrijfsomvang is
• Wat hun werkwijze is
• Welke ERP systemen gebruiken ze

Ramy: “Routeoptimalisatie bestaat al. Alleen veel bedrijven die het aanbieden, focussen zich op bezorgdiensten. Uit recent onderzoek onder 400 afvalinzamelaars, blijkt dat er slechts 18 inzamelaars gebruik maken van routeoptimalisatie. Dus daar ligt voor ons een kans. Want de vuilnisindustrie kent specifieke problemen en die terugkomen bij elk bedrijf. De eerste keer schrijf je die op, de tweede keer biedt je aan om dit op te lossen. Zo spelen we in op de behoefte.”

De noodzaak van een werkend product en geld

We waren ook naïef om te denken dat we met de business case ‘Van 5 naar 6 routes’ klaar waren voor de markt. Maar er komt veel meer bij kijken. Het product van mijn scriptie voldeed niet aan de vraag. Namelijk dat onze algoritmes moeten communiceren met bestaande systemen. Dus het technisch uitwerken was een volgende stap.

Om deze interactie te realiseren, startte onze zoektocht naar de ontwikkelaar voor een API (Application Programming Interface). Hierbij hoorden we van softwarebedrijven; dit gaat veel geld kosten. Maar als startup begonnen we met niets. Toen beseften we de noodzaak van een investering of lening.”, aldus Ramy

Daarmee ging alles door elkaar te lopen: klanten benaderen, doorontwikkelen van de algoritmes, softwarebedrijven benaderen voor de API en het geld inzamelen.

Startup tip: begin klein

“We spraken met verschillende softwarebedrijven. En uiteindelijk twijfelden we tussen twee partijen. De ene had een uitgebreide offerte neergelegd met een ton aan ontwikkelkosten. De andere partij (Ambrero) dacht goed met ons mee en kwam met een pragmatisch plan van 10.000 euro. Een aanpak waarmee we ons concept konden testen. Dat gaf ons het besef; we kunnen ook klein beginnen, om later te groeien. Zo konden we verder met een lening van 15.000 euro voor het bouwen van de API.”

Welke marktstrategie kies je als startup?

GreenRoutes koos ervoor om te zich te focussen op een specifieke branche, in plaats van alle bedrijven bedienen. Hierdoor is hun marktpotentieel veel kleiner. Toch zijn ze overtuigd van deze strategie.

“Door onze focus op de afval- en staalbranche hebben we zoveel kennis opgedaan. Wanneer we bij bedrijven aan tafel zitten, kunnen we al hun vragen beantwoorden. Want we hebben ze al 1.000 keer gehoord. Dat geeft ze vertrouwen. Wat ook helpt is dat Yousry heeft gewerkt in de afvalindustrie en Coen (Douma – CCO) komt uit de staal. Samen kennen ze alle bedrijven. Hierdoor kunnen we de markt persoonlijk benaderen.”

Vlnr: Ramy Salem, Coen Douma en Yousry Salem van GreenRoutes

Wat is essentieel voor een succesvolle start?

Wat in 2019 begon als idee voor routeoptimalisatie, is uitgegroeid tot een succesvolle startup. Het team is uitgebreid met Coen Douma en samen hebben ze een volgende stap gemaakt. Dit jaar hebben ze 450K opgehaald voor het laten ontwikkelen van een applicatie en het vergroten van hun naamsbekendheid. Ook Ambrero is aan boord als investeerder.

De ingrediënten die, volgens Ramy, belangrijk zijn voor hun succes:

• Strategie: focus op een specifieke branche
• Skills: onderhandelen, doelgericht en ondernemend
• Middelen: investeringsfondsen benaderen en overtuigen

Tips voor andere startups

Het lanceren van startup software is intensief en vraagt om een doordachte strategie en lange adem. Wat heeft Ramy Salem, medeoprichter en CTO van GreenRoutes, geleerd?.

Alles duurt drie keer langer dan je denkt.

Ruimte voor fouten

Ramy heeft nergens spijt van: “Alles wat fout is gegaan, moest ook gebeuren. Vooral zo vroeg in ons avontuur, omdat we er nu van leren. En wanneer we groter zijn, heeft een fout meer impact dan nu.”

Samen kom je verder

“Ik dacht eerst dat we alles zelf moesten doen. Dat ik zelf een route-applicatie ging bouwen, na een cursus fullstack development. Dat is heel anders gelopen. Nu weet ik dat samenwerken met een ervaren ontwikkelteam zorgt voor richting. Wat wil je ontwikkelen, hoe ga je dat ontwikkelen en welke functionaliteit is echt nodig voor een MVP (Minimum Viable Product). Ook zorgt het voor een goede productkwaliteit. We zijn trots op onze routeoptimalisatie software.”

Tijd voor jouw volgende stap naar succes?

Meer weten over dit geweldige concept? Neem een kijkje op de website van GreenRoutes.

Veel organisaties gingen je voor in het maken van een klantportaal. De populariteit van het online B2B portaal neemt nog altijd toe. Het steeds verder digitaliseren van bedrijfsprocessen draagt hieraan bij. Evenals de toenemende concurrentie in de B2B markt. Het leveren van een goed product of dienst is niet langer voldoende om voorop te lopen. In deze blog geven we je vijf ijzersterke argumenten voor het maken van jouw klantenportaal.

Korte introductie van het klantportaal

Een online portal stelt je in staat om jouw customer facing processen voor je klanten 24/7 beschikbaar te stellen. En om deze voor een optimale klantervaring zo soepel mogelijk te laten verlopen. De functies van een maatwerk online portal zijn uiteraard afhankelijk van jouw type dienstverlening. Lever je fysieke producten? Dan ligt e-commerce en support functionaliteit voor de hand, zoals het plaatsen van nieuwe bestellingen en het aanvragen van support. Lever je een dienst waarbij er informatie uitgewisseld moet worden met klanten? Dan zal je klant behoefte hebben aan een online dossier om informatie online aan te kunnen leveren, de voortgang te kunnen zien en rapportages te kunnen downloaden. Dit alles uiteraard in een beveiligde omgeving waar klanten kunnen inloggen, bij voorkeur gekoppeld aan je CRM-systeem.

De kenmerken van een klantportaal op een rij:

• Optimaal gebruikersgemak door 24/7 selfservice
• Inzicht in de status van offertes, bestellingen, facturen, historie
• Uniforme dienstverlening voor al jouw klanten
• Voldoet aan AVG wetgeving met de juiste beveiliging

De mogelijkheden van maatwerk portals

Voor standaard bedrijfsprocessen zijn er standaard oplossingen te koop. Hierbij zul je de werkwijze van je bedrijf op bepaalde punten moeten aanpassen naar het bestaande portaal. Bij maatwerk kun je de klantportaal inrichten naar de ideale werkwijze. Ambrero heeft voor uiteenlopen de organisatie een B2B klantportaal ontwikkeld. Stuk voor stuk bedrijven die een stap verder gaan in de samenwerking met hun klanten. En vaak met unieke bedrijfsprocessen die zich niet laten vatten in een standaardoplossing.

Drie maatwerk portals ter inspiratie:

1. Internationaal klantenportaal voor Outform
   

   Outform verkoopt en onderhoudt high-end displays aan grote merken zoals Philips, Intel en Tag Heuer. Deze displays met interactieve technologie worden gebruikt in retail-omgevingen, bijvoorbeeld bij de Mediamarkt. Het online portal stelt klanten in staat om hun promotieprogramma’s te organiseren, bestellingen te plaatsen en service aan te vragen.

2. Online portal voor garantie-aanvragen van MMD
   

   MMD, produceert en verkoopt monitoren en LCD-televisies, en liet een klantenportaal maken zodat distributeurs verlengde garantie voor hun klanten kunnen aanvragen.

3. Portaal voor Beter Leven keurmerk
   

   Stichting Beter Leven keurmerk werkt samen met deelnemende bedrijven aan het keurmerk om vlees, zuivel en eieren diervriendelijker te produceren. Waarbij de deelnemers hun productinformatie (recepten) door SBLk laat beoordelen. Met dit klantportaal zijn alle schakels in de keten inzichtelijk, van boer tot het eindproduct dat in de supermarkt ligt. Het SBLk portaal leverde ons een Computable Award nominatie op.

We illustreren de 5 argumenten om een klantportaal te laten maken met de beweegredenen van onze klanten.

1. Klantenportaal maken om concurrenten voor te blijven

Het creëren van concurrentievoordeel is een uitstekende reden om een portal te ontwikkelen. En dit voordeel creëer je door klanten nieuwe mogelijkheden te bieden, die de concurrentie niet heeft.

Concurrentievoordeel is voor Outform ook een belangrijke drijfveer voor de ontwikkeling van hun online portal. Voorheen ontwikkelden ze een beperkt aantal portals voor hun grotere klanten waar ze o.a. support op de displays konden aanvragen. Maar deze portals boden beperkte functionaliteit en nieuwe klanten moesten zo’n 3 maanden wachten op de implementatie.

Na de ontwikkeling van een generiek portaal kunnen nieuwe klanten direct gebruik maken van deze service. Daarnaast bieden ze hun grootste klanten maatwerk aan. Hierbij wordt de werking ervan toegesneden op hun bedrijfsprocessen. Door de afstemming van gezamenlijke processen ontstaat er een betere samenwerking. Hiermee creëert Outform concurrentievoordeel door goede service en klantenbinding.

“Onze klanten opereren wereldwijd; het nieuwe portal geeft hen op regio- en globaal niveau overzicht van alle bestelde producten, stelt hen in staat om eenvoudig nieuwe orders te plaatsen, reserveonderdelen te bestellen en support aan te vragen. Dit nieuwe portal neemt onze klanten werk uit handen en dat bespaart hen veel tijd.”

Hendrik-Jan Peper – Manager Business Applications bij Outform

2. Kosten besparen met een klantportaal

Voor alle bedrijven, waarvoor Ambrero een klantportaal ontwikkelt, is efficiënter werken een belangrijke reden. Je kunt veel tijd besparen met het standaardiseren en automatiseren van jouw bedrijfsprocessen. Ook bij MMD ging het om tijdsbesparing. Het handmatig afhandelen van garantieaanvragen kostte 20 minuten tijd. Met de verwachting dat de vraag flink zou toenemen lieten ze een customer portal ontwikkelen. Nu worden de aanvragen 40 keer sneller verwerkt en de klanten krijgen 15 keer sneller de garanties geleverd. Het resultaat is hiermee niet alleen een flinke tijdsbesparing maar ook een hogere klanttevredenheid.

““We knew the projects were coming, that the demand in general was going to be higher and we knew the business was going to go up. And we wanted to expand, so we had to be ready. That’s why we had a portal developed.”

Daniel Guerra – Deputy Operation Manager bij MMD

Soms is een klantportaal ook simpelweg een noodzaak om een businessmodel rendabel te houden, met efficiëntie dus de belangrijkste drijfveer. Voor organisaties in een zeer competitieve markt met veel druk op prijzen en marges is het bijna onmogelijk om zonder customer selfservice te overleven.

Wil je meer informatie over klantportalen? Voor onze casestudy over klantportalen interviewden we vijf ondernemers over hun drijfveren, hoe ze klanten meekregen het gebruik ervan, wat de resultaten zijn en nog veel meer..

3. Kwaliteit verbeteren met een klantenportaal

Outform wilde met hun nieuwe portal ook fouten verminderen in het orderproces door een geautomatiseerde controle op de bestellingen. Ook bij MMD is de kwaliteit van hun dienstverlening verhoogd, mede dankzij datacontrole in de portal. Voor Stichting Beter Leven keurmerk (SBLk) was het borgen van de kwaliteit van het keurmerk de belangrijkste drijfveer voor het maken van een klantenportaal. Een essentieel onderdeel hiervan is het terug-traceren van Beter Leven producten in de winkel naar vee en vlees dat is gehouden en geproduceerd volgens de regels van het keurmerk.

Voorheen was dit praktisch onmogelijk, aangezien er voor ieder aangemeld product een Excelsheet werd aangeleverd. Waarbij deelnemers ook nog eens verschillende formats hanteerden. Om de kwaliteit goed te kunnen borgen was er gestructureerde dataverzameling nodig en moesten de bestaande informatiestromen geconsolideerd worden.

“Onze deelnemers konden in het oude klantportaal een Excel uploaden met hun product-receptuur. Maar vaak was deze informatie niet volledig en daarnaast ook niet aan elkaar te relateren. En dat is simpelweg essentieel voor een ketenkeurmerk.”

Frank Wijte- projectmanager bij SBLk

4. Klantenportaal maken om veranderingen voor te zijn

Veranderingen in jouw markt kan ook de aanleiding zijn om te innoveren. Met de inwerking treding van de wetgeving RI&E (Risico Inventarisatie & Evaluatie) werd het voor werkgevers verplicht om een te inventariseren of en hoe gevaarlijk werk gevaarlijk of ongezond kan zijn voor medewerkers. Een arbeidsdeskundige voorzag een behoefte die ging ontstaan bij grotere organisaties. En Arboplaats.nl schakelde Ivor Brandt in om een portaal te ontwikkelen waarmee deze organisaties veel van de RI&E werkzaamheden zelf konden uitvoeren. Als alternatief om kostbare adviseurs hiervoor in te schakelen.

“De verplichte inventarisatie uitbesteden aan een arbeidsdeskundige betekent voor grote organisaties als Philips inhuurkosten van 100-125 euro per uur, gedurende een aantal maanden. Het portaal stelt bedrijven in staat om de inventarisatie zelfstandig uit te voeren, zelfs per afdeling. Het financiële voordeel van het systeem is overduidelijk.”

Ivor Brandt, lead developer bij Arboplaats.nl

5. Klantenportaal maken verbetert je dienstverlening

Jouw klanten krijgen real-time inzicht in projecten die ze met jou doen, lopende aanvragen of leveringen. Maar met het digitaliseren van processen krijg ook jij meer inzicht. Als je de data die hierbij vrij komt goed gebruikt. Bij het laten maken van een klantportaal behoren rapportagetools en datadashboards ook tot de mogelijkheden. Hiermee bouw je kennis op van je klanten én jouw bedrijfsprocessen. Deze functionaliteit geeft je inzicht in de potentiële risico’s en groeikansen voor je bedrijf.

Het is ook mogelijk om online portals te koppelen aan bestaande systemen, zoals je CRM en backofficesysteem. Zo maak je optimaal gebruik van bestaande informatie om de data in de portal te verrijken. En kun je inspelen op marktomstandigheden en de vertaling maken naar een betere dienstverlening.

Start jouw route naar meer succes & rendement

We kijken vrijblijvend samen met jou naar de toepassing voor jouw bedrijf. Om vervolgens het rendement en groeikansen te definiëren. Spreken we elkaar snel?

De vraag van bedrijven naar gebruiksvriendelijke en interactieve apps neemt nog steeds toe. Voorheen was je als ondernemer beperkt tot de keuze voor een native Android of iOS app. Maar met de komst van Progressive Web Apps (PWA) is het mogelijk om een ‘In-App-Experience’ te creëren via jouw webapplicatie. Na het lezen van deze blog maak je gemakkelijk de keuze: een PWA laat maken of toch een native app.

Wat is een Progressive Web app

Een Progressive Web App (PWA) zit tussen een webapplicatie en native app (uit de app store) in. Het gedraagt zich als een native app maar het is een webapplicatie voorzien van een extra laag, namelijk een Service Worker. Met deze technologie kan de webapplicatie, net als een native app, taken uitvoeren als de applicatie niet geopend is.

Het kan bijvoorbeeld data opslaan (cache) als de gebruiker offline is, data synchroniseren en push notificaties ontvangen. Een aantal grote bedrijven hebben al een PWA, zoals Tiktok, Twitter, Spotify en Uber. Wanneer je deze websites opent op een laptop of pc dan lijkt het op een gewone webpagina. Maar op je mobiele telefoon krijg je een ‘In-App-Experience’. Dat komt omdat de PWA het apparaat dat je gebruikt herkent en zich vervolgens aanpast.

Kenmerken van een Progressive Web App op een rij:

• Responsive
• Offline te gebruiken
• Altijd actuele data
• Veilig; data wordt versleuteld en voldoet aan Transport Layer Security protocol
• In-App-Experience; navigeren door te swipen, geanimeerde paginaovergangen

Waarom duurde het zo lang?

Tijdens de presentatie van de eerste iPhone door Steve Jobs in 2007, introduceerde hij ook het briljante idee van Web Apps. Een Web App omschreef precies wat een PWA nu is. Kort na de presentatie werd ook de SDK (Software Development Kit) vrijgegeven om native iOS apps te ontwikkelen. Toen bleek dat Apple veel geld kon verdienen aan de native apps die werden verkocht via de AppStore, hebben ze het idee van Web Apps laten gaan.

Het heeft tot 2015 geduurd tot het idee van Web Apps weer onder de aandacht werd gebracht door designer Frances Berriman and Google Chrome engineer Alex Russell. In 2016 werd het beschikbaar voor Google’s browser Chrome. In 2017 volgde Microsoft met Edge en ironisch genoeg heeft Apple tot 2018 iOS-ondersteuning voor Progressive Web Apps tegen gehouden.

Progressive web app laten maken; de voordelen

Een PWA geeft een aantal grote voordelen te opzichte van een webapplicatie. Zo is het mogelijk om een PWA te installeren. Het grote verschil met een native app is dat een PWA eigenlijk alleen de service worker installeert. De installatie is dus heel klein, bijvoorbeeld bij Uber is de PWA 30KB en de native app heeft 300+ MB nodig. Voor nieuwe Uber gebruikers met een slechte internet verbinding is het dus handig om de PWA te gebruiken.

Een PWA kan ook gebruik maken van heel van functionaliteiten van het device zelf, denk hierbij aan locatie (GPS), bluetooth, video, audio, vibratie (trillen), NFC, oriëntatie (draaien van telefoon) en zelfs het doorzoeken van contacten.

Een PWA kan ook notificaties ontvangen en aan de gebruiker tonen, dit kan zelfs als de PWA niet actief is. Een notificatie kan bestaan uit een titel, tekst, een plaatje en er kunnen zelfs knoppen worden toegevoegd. Deze kan naar één persoon worden verstuurd (bijvoorbeeld wanneer er een e-mail binnenkomt), naar meerdere personen of naar iedereen.

Doordat alle requests altijd via de extra laag (service worker) gaan kan daar ook de response data worden opgeslagen (cache) zodat het weer gebruikt kan worden als de gebruiker geen internet verbinding meer heeft. Er zijn verschillende cache-strategieën en deze kunnen door elkaar gebruikt worden. Voor een pagina die nooit wijzigt gebruik je een andere strategie dan voor de pagina met het laatste nieuws.

Voordelen PWA versus native app op een rij:

	Progressive Web App	Native App
Werkt ook offline
Push notificaties
Installeerbaar
Indexeerbaar door zoekmachines
Voor alle platformen geschikt
Download niet verreist
Eenvoudig updaten
Lage ontwikkel- en onderhoudkosten
Gebruikt weinig ruimte (mb’s)

Progressive web app laten maken; de nadelen

Een PWA kan wel worden toegevoegd aan de Google Play Store en de Microsoft Store, maar het is (nog) niet mogelijk om deze toe te voegen aan Apple’s App Store. Dus iPhone gebruikers kunnen een PWA daar niet vinden en dus ook niet installeren. Om een PWA te gebruiken moeten iPhone gebruikers een snelkoppeling van de website toevoegen aan het beginscherm. In een markt met veel concurrentie in de strijd om smartphone gebruikers is de native app in het voordeel.

Voor een applicatie die gebruikt maakt van specifieke hardware, hetgeen veel vraagt van je mobiele telefoon, is een native app ook de betere keuze.

PWA of native app; wat kies jij?

Een PWA laten maken is voor de meeste applicaties een hele goed keuze. Er hoeft er maar eentje gemaakt te worden, dus niet een webapplicatie en een native app voor elk platform (Android en iOS). Hierdoor is het laten maken van een PWA sneller en goedkoper. Ook is een PWA op alle omgevingen hetzelfde. En is een update meteen beschikbaar, zonder tussenkomst van Google of Apple. Dus als je een betaalbare app wilt, die snel en voor alle platformen beschikbaar is, kies dan voor een PWA.

In het begin van dit jaar begon ik mijn stage bij Ambrero. Het onderwerp: een technische analyse van het front-end framework dat Ambrero ontwikkelde en aan de basis ligt van alle maatwerk applicaties. Er werd mij gevraagd om diverse front-end frameworks te vergelijken en een advies te geven over de doorontwikkeling van het eigen framework.

Met een gezonde dosis skepsis begon ik mijn onderzoek: ik vroeg mij af waarom ontwikkel je een eigen framework terwijl er tientallen open-source frameworks op de markt zijn? In dit blog lees je de uitkomsten van mijn onderzoek en geef ik een antwoord op de vraag in welke gevallen de ontwikkeling van een eigen frond-end framework gelegitimeerd is.

Efficiënt ontwikkelen met een front-end framework

De reden dat Ambrero een eigen front-end framework heeft gebouwd is om zo efficiënt mogelijk maatwerk applicaties te kunnen ontwikkelen. Die keuze kwam niet uit het niks: er was geëxperimenteerd met enkele bestaande frameworks, maar na verloop van tijd werd geconcludeerd dat deze open-source front-end frameworks te veel wijzigingen ondergingen om de benodigde continuïteit te bieden. Het upgraden van het front-end framework naar een nieuwe (soms veiligere) versie zorgde voor veel extra ontwikkelkosten die uiteindelijk bij de klant in rekening moesten worden gebracht. Dat was nauwelijks verdedigbaar.

“Meer is niet altijd beter.”

Daarnaast bevatten de open-source frameworks steeds meer functionaliteit en werden ze complexer doordat de inzetbaarheid in verschillende situaties en in combinatie met allerlei technologieën een belangrijke factor werd voor het succes. Terwijl het doel van Ambrero was om applicaties klein en onderhoudbaar te houden.

De ontwikkeling van het front-end framework, Ambrero Base, startte als framework met beperkte functionaliteit om de Javascript logica op een gstructureerde manier op te zetten. In de afgelopen jaren is Ambrero Base verder ontwikkeld en werd het framework steeds efficiënter en veelzijdiger. Tegelijkertijd zijn open-source front-end frameworks natuurlijk ook verder geëvolueerd. Vandaar de vraag: Hoe verhoudt Ambrero Base zich tegen over de huidige populaire front-end frameworks. Ik onderzocht de architectuur, snelheid en het geheugengebruik, en vergeleek deze met het Angular en Nuxt framework. De vraag die in mijn achterhoofd bleef zitten: doet Ambrero er verstandig aan om het eigen framework te blijven hanteren?

Framework voor datagerichte applicaties

Elk framework heeft een verschillend uitgangspunt. Voorbeelden zijn het maken van een standalone applicatie en het maken van een simpele content website. Ambrero Base draait om data-gerichte webapplicaties. Het framework is bedoeld voor de ontwikkeling van veelal administratieve applicaties waar veel communicatie plaatsvindt tussen de webbrowser en de server. Dashboards en beheersystemen bijvoorbeeld.

Analyse van de verschillen tussen Ambrero Base, Nuxt en Angular

In mijn analyse vergeleek ik de frameworks eerst op snelheid en geheugengebruik. Mijn tests wezen uit dat de verschillen tussen deze frameworks in de praktijk marginaal zijn. Alleen bij de verwerking van grote hoeveelheden data zie je verschillen. Het Angular framework gebruikt bijvoorbeeld een “promise based” techniek waardoor er sneller en efficiënter wordt omgegaan met hogere aantallen data, iets wat in Ambrero Base ontbreekt.

Ambrero Base viel positief op qua geheugengebruik, veroorzaakt door de minder intensieve template engine. Deze biedt weliswaar minder functies dan Angular en Nuxt maar niet alle functies zijn nodig om hetzelfde eindresultaat te bereiken. Een goed voorbeeld dus van de manier waarop Ambrero bewust omgaat met schaalbaarheid.

Uit mijn technische analyse kwamen enkele adviezen voort over de architectuur van het framework. Hoewel het AB-framework is geoptimaliseerd voor de technology stack die Ambrero hanteert zijn er in de architectuur van de vergeleken open-source frameworks enkele kansen te ontdekken om het eigen framework nog krachtiger te maken. Ik heb bijvoorbeeld aan de hand van de werking van Nuxt en Angular enkele adviezen gegeven over de structurering van controllers: het afdwingen van een bepaalde structuur zorgt voor consistentie en dus voor een betere leesbaarheid. Bovendien geeft het mogelijkheden om controllers states te geven, iets wat op dit moment nog in het AB-framework ontbreekt.

Waar Angular en Nuxt in uitblinken

Met het open-source karakter van Angular en Nuxt ligt de implementatie van deze frameworks voor de hand. Er is een wereld aan documentatie en codevoorbeelden voorhanden. Dat maakt de overdraagbaarheid naar een andere ontwikkelaar, of het inwerken van een nieuwe collega veel makkelijker. Bij eventuele samenwerking met een andere partij heeft het gebruik van een dergelijk open-source framework dus sowieso de voorkeur.

In de meeste gevallen vind ik het niet voor de hand liggen om een eigen framework op te zetten: de kracht van frameworks als Angular en Nuxt is juist de flexibiliteit. En heb je tóch goede redenen om een eigen framework te ontwikkelen, je zet niet zomaar een goed fundament neer: daar is de nodige kennis en ervaring voor nodig. Met het gebruik van een veelgebruikt open-source framework weet je zeker dat het met de architectuur van je front-end wel goed zit: de keuzes die ontwikkelaars daarin hebben gemaakt zijn uitgebreid bediscussieerd en in praktijk gebracht.

Voordelen van een framework dat geoptimaliseerd is voor een specialistische werkwijze

Je dus ziet dat open-source frameworks in de loop der jaren steeds verder geoptimaliseerd zijn. De community achter een framework als Angular tunet continu aan het framework. Nuxt en Angular zijn zeer veelzijdig: ze zijn in een veelvoud van situaties een goede keuze.

Ik zie echter ook dat de keuze voor een eigen Ambrero de nodige voordelen heeft. Het grootste voordeel zie ik in de consistentie over de verschillende lagen van de applicatie: de wijze waarop op de back-end logica wordt gestructureerd heeft Ambrero als het ware doorgezet naar de front-end. Voor de developer is de manier van werken in het front-end gedeelte ongeveer hetzelfde als op de back-end. Dat concept heeft natuurlijk voordelen voor de onderhoudbaarheid: de structuur van de logica is eenduidig en zowel back-end als front-end kunnen door dezelfde developer geschreven worden.

Ambrero Base is veel verder geïntegreerd met het back-end dan dat mogelijk zou zijn bij het gebruik van een ander framework. De specifieke opbouw van het framework maakt dit mogelijk. De integratie met het C# of Java back-end is heel direct. Zaken als routing (de manier waarop de logica in de browser wordt gekoppeld aan de juiste functies op het back-end) hoeven daardoor ook niet dubbel te worden uitgevoerd. Dat maakt de ontwikkeling efficiënt.

Een derde voordeel is de onderhoudbaarheid: eerder schreef ik over de ongewenste situatie dat updates van open-source frameworks teveel kosten met zich meebrachten wanneer die updates moesten worden doorgevoerd in de applicaties van Ambrero. Het gebruik van een eigen framework (of een eigen fork van een bestaand open-source framework) geeft daar uiteraard meer controle in.

Antwoord op de vraag; is een front-end framework wel van deze tijd?

Daarmee kom ik terug op de kernvraag: is de doorontwikkeling van het eigen front-end framework nog steeds een goede keuze, of kan Ambrero in dit geval beter meeliften op de ontwikkelingen van de open-source community?

Zeker is dat het eigen framework voor Ambrero de nodige voordelen biedt in efficiëntie en onderhoudbaarheid. De controle die Ambrero heeft wat betreft het uitrollen van updates en het behoud van consistentie tussen het back-end en front-end zijn voor ontwikkelaars grote voordelen. Die zullen echter lang niet in elke situatie opwegen tegen de flexibiliteit, functionaliteit en documentatie van bestaande frameworks.

In het geval van Ambrero werpt de minimalistische aanpak binnen Ambrero Base zijn vruchten af: het framework kan gebruikt worden voor complexe applicaties zonder dat er functies worden gemist. De snelheid waarmee ontwikkelaars over de hele linie (van backend tot browser) kunnen programmeren zorgt voor lagere ontwikkelkosten.

Op basis van mijn adviezen is de roadmap van het Ambrero Base framework bijgewerkt. De punten ‘structuur’ en ‘data ophalen’ krijgen prioriteit en worden binnenkort geoptimaliseerd. En wat brengt mijn onderzoek binnen Ambrero? “Een les die we leren uit dit onderzoek is dat we ons framework regelmatig objectief moeten vergelijken met andere frameworks. Zo komen de verbeterpunten naar boven en blijft het up-to-date”, aldus Bart Overbeek, Front-end developer bij Ambrero.

Concluderend stel ik dat de ontwikkeling van een eigen framework voor organisaties zonder stabiele ontwikkelafdeling niet effectief is. Hen adviseer ik om te vertrouwen op de open-source community. Maar voor Ambrero is de ontwikkeling van het eigen front-end framework een goede keuze geweest. Het framework draagt bij aan efficiënte ontwikkeling en onderhoud van complexe webapplicaties. Daarmee is het een vitale schakel geworden in het betaalbaar houden van maatwerk ontwikkeling.

Bij een onderhouds- of servicebeurt denken we vrijwel allemaal meteen aan onze auto of de ketel op zolder. Dat we daarvoor moeten betalen, vinden we de normaalste zaak van de wereld. De link met software wordt echter zelden gelegd. En dat terwijl de schade van een digitale vastloper of anderszins haperende software al snel veel groter is dan bij pech onderweg. Best vreemd eigenlijk en vooral onverstandig.

Service Level Agreement als onderhoudscontract

Net als bij een auto kan er sprake zijn van technische of mechanische slijtage op de server. Deze moet dan ook met enige regelmaat worden ‘gesmeerd’. De slijtage aan de software is een stuk abstracter van aard. Dat zit hem onder andere in de toenemende complexiteit van de ICT-omgeving, veranderende wetgeving en nieuwe technologische ontwikkelingen. Bij standaard software kunnen updates de nodige ellende voorkomen, maar dat is bij maatwerk software een ander verhaal. Dat verreist applicatiebeheer, doorontwikkeling en support. Je kunt hiervoor een Service Level Agreement (SLA) afsluiten, waarin de af te nemen diensten staan omschreven en het overeengekomen kwaliteitsniveau. De noodzaak van een SLA hangt vooral af van het risico dat je loopt wanneer software niet (meer) doet wat het moet doen.

De gevolgen van trage software

Ligt je chatapp er bijvoorbeeld even uit, dan stuur je gewoon een mailtje of pak je de telefoon. Heeft je transportplanningssoftware er even geen zin in, of heb je als chirurg even geen toegang tot het Digitale Patiënten Dossier, dan zijn de gevolgen – misschien zelfs letterlijk – een stuk pijnlijker. Maar ook wachten op trage software is ronduit irritant. Onderzoek geeft aan dat medewerkers al snel gemiddeld tien procent van hun tijd, dus bijna 50 minuten per dag, duimen draaien tot hun software geladen is. Blijft dat zo, dan is de kans groot dat in elk geval de millennials in je personeelsbestand er vandoor gaan. Of je klanten.

Impactanalyse

Het is dan ook aan te raden om regelmatig een uitgebreide risico- of impactanalyse te (laten) maken met betrekking tot je maatwerk software. Afhankelijk van de uitkomst daarvan sluit je al dan niet een onderhoudscontract af met je softwareleverancier. De kosten moet je vooral zoeken in de tijd die ontwikkelaars moeten vrijmaken voor het support en het behoud van actuele kennis van jouw software. In ruil daarvoor heb je preventief onderhoud en een gegarandeerde responstijd bij storingen. Daarbij voorkom je bovendien dat de kosten van eventueel noodzakelijke en achterstallige ‘reparaties’ onnodig hoog uitpakken.

Zegt een kip tegen een varken: ‘Zullen we een restaurant beginnen?’ Zegt het varken: ‘Misschien. Hoe gaan we het noemen?’ Kip:’Ik zat te denken aan Ham-n-eggs’. Varken: ‘Nee, dank je. Dan zou ik namelijk committed zijn en jij alleen maar involved.’ En zo zijn er wel meer grappen over Agile werken, vooral gemaakt door hen die het slechts als een buzzword zien. Maar waarom slaat het dan zo aan als het weinig om het lijf zou hebben?

Agile Manifesto als ‘bijbel’

Bij Ambrero werken we al twaalf jaar Agile. In die tijd zijn we flink gegroeid en hebben we heel wat tevreden en vooral wendbare, innovatieve klanten om ons heen verzameld. Ook vandaag de dag werken we met zo’n 70% van hen volgens de Agile-methodiek. Daarbij blijven we dichtbij de uitgangspunten van de ‘bijbel’ van deze methode: het Agile Manifesto. Zoals met bijbels gebruikelijk is, gaat iedereen er op een gegeven moment zijn eigen draai aan geven. Of de aanpak toepassen op gebieden en processen waar het helemaal niet voor bedoeld is. Hetzelfde geldt trouwens voor bijvoorbeeld een militaire commandostructuur. Die werkt prima in situaties waar geen tijd is voor overleg maar zouden we voor jouw organisatie zeker niet aanraden.

Waarom tóch Agile?

Als ervaringsexpert kennen we alle valkuilen natuurlijk als geen ander, zoals onvoldoende competenties bij de klant voor deze manier van werken. Of rollen die door elkaar gaan lopen. Daar zijn we ook altijd alert op. De voordelen van Agile wegen ruimschoots op tegen de eventuele nadelen. Die voordelen zijn in grote lijnen de nadelen van de watervalmethode, maar dat is iets te makkelijk en onduidelijk. Daarom de belangrijkste voordelen nog maar eens op een rijtje:

• Een realistische planning en altijd inzicht in de voortgang
• Effectief werken en open communicatie
• Na elke sprint een stuk werkende software voor de klant
• Er wordt uitsluitend functionaliteit ontwikkeld die ook daadwerkelijk wordt gebruikt
• Mogelijkheid tot bijsturen tijdens de ontwikkeling op basis van voortschrijdend inzicht en veranderende markteisen

Deze voordelen zijn in wezen een vertaling van de uitgangspunten van het Agile Manifesto:

• Mensen en hun onderlinge interactie boven processen en hulpmiddelen
• Werkende software boven allesomvattende documentatie
• Samenwerking met de klant boven contractonderhandelingen
• Inspelen op verandering boven het volgen van een plan

Banken en Agile werken

Desondanks zijn er genoeg situaties en bedrijven waar een andere werkwijze toch beter past. Dit geldt niet in de laatste plaats voor organisaties die sterk hiërarchisch gestructureerd zijn en/of waar mensen niet over de vereiste vaardigheden beschikken. Opvallend genoeg, en misschien tegelijkertijd ook veelzeggend, laat juist de financiële sector (lees: hiërarchisch, legacy-systemen) zich de laatste tijd in met Agile. Die omslag is deels ingegeven door de snel veranderende marktomstandigheden, inclusief nieuwe technologieën. Dus laat die grappen nog maar een tijdje komen. We gaan ons pas zorgen maken als er niet meer gelachen wordt.

‘Doe maar een kilootje ERP, twee ons CRM en een halve liter ritregistratiesoftware. Dat is dan € 8.496,00 alstublieft!’ Tja, was het maar zo makkelijk. Zeker bij de ontwikkeling van maatwerk software zijn standaardprijzen even zeldzaam als complimentjes van Gordon aan Angela de Jong. Om toch een indicatie te kunnen geven, voor een investeerder of een go van de directie, werken we bij Ambrero met inventarisatieworkshops.

Inventarisatieworkshop

Ondernemers of managers die ons benaderen, hebben meestal wel een ruw idee wat de software moet gaan doen om een probleem op te lossen of een kans te benutten. De eerste vragen zijn uiteraard: ‘Wat kost dat?’ en ‘Wanneer is het klaar?’. Extra uitdaging hierbij is dat wij werken volgens Scrum. Deze methode is erop gericht om in korte tijd een Minimum Viable Product (MVP) op te leveren. De MVP is een eerste, eenvoudige versie van de software die in gebruik wordt genomen. Hoe het eindproduct eruit komt te zien, weten we niet exact. Dat staat haaks op wat bedrijven gewend zijn. Om toch een goede inschatting te kunnen maken, nodigen wij klanten standaard uit voor een inventarisatieworkshop. In slechts een dagdeel halen we de meeste relevante informatie boven water.

Helderheid in korte tijd

De keren dat klanten al na twee uur verbaasd zijn hoeveel er al helder is geworden, en over hoeveel zaken ze zelf nog niet hadden nagedacht, zijn eerder regel dan uitzondering. Om de vaart erin te houden en het inventariseren niet te laten ontsporen, mikken we op maximaal zes deelnemers aan de workshop. Van de kant van Ambrero zijn dat meestal een procesexpert, software-ontwikkelaar en een UX-designer. Bij de klant verschillen die rollen per geval. Nadat we de belangrijkste doelen van de software hebben bepaald, schetsen we op een whiteboard de relevante bedrijfsprocessen. De deelnemers worden vervolgens onderverdeeld in verschillende gebruikersrollen.

Uitkomst inventarisatieworkshop

We inventariseren daarmee hoe diverse gebruikers eenzelfde proces doorlopen en wat dus hun specifieke behoeftes per processtap zijn. De benodigde functionaliteit van de software beschrijven we aan de hand van titels van die zogenoemde user stories. Aansluitend vullen we de user stories aan met details en acceptatiecriteria. Dat geheel wordt vervolgens gevisualiseerd in een wireframe. Een soort eerste schets dus van de uiteindelijke software. Die vullen we intern hier en daar nog aan, waarbij we ook kijken naar de technische haalbaarheid. De uitkomst van een inventarisatieworkshop in het kort:

• De kern van je software: de MVP
• Geprioriteerde lijst van functionaliteit (user stories)
• Schetsen van de functionaliteit
• Raming van kosten en rendement

Op dat moment heeft de klant een basis voor het verkrijgen van budget. Na akkoord kan het met deze aanpak snel gaan; binnen zes tot acht weken genieten van het eerste ‘pondje’ maatwerk software.